Meşhur Boyabat Pirincimiz

BOYABAT PİRİNCİNİN ÖYKÜSÜ

Yeryüzüne hayat veren suyun, toprağa atılan tohum ile izdivacının raksında şekillenerek büyüyen ve suya hasreti, olgunlaşıp biçilinceye kadar hiç bitmeyen bir bitkidir çeltik. Çeltik bitkisi belli aşamalardan geçerek sofralarımıza gelir ve damak zevkimize lezzet katar. Böylelikle pirinç, tüketilen temel gıda maddelerinin en önemlileri arasında yerini alır.

Su ve sıcakla birlikte olgunlaşan ve her iklime uygun olmayan bu bitkinin yetiştirilmesi çok meşakkatli bir iştir. O yüzden karış karış emek ve alın teri olan bu ürünün değeri, yetiştiricisi için altın kıymetindedir. Her bir başağını yerlerde, her bir tanesini yediği tabaklarda bırakmayacak kadar kıymetlidir pirinç, yetişmesinde enerji harcayanlar için

Çeltiğin yetişmesi işlemine gelince, göl denilen yüksek kaşlarla örülmüş toprak, suyun sürekli bir biçimde muhafaza edileceği şekilde hazırlandıktan sonra, keşen denilen toprağın yoğrulması işleminin ardından yoğurt haline getirilmiş ekim alanı, çeltik tohumuyla buluşturulur. Bu kıvama getirilerek yere düşen tohuma toprak yataklık, su ise yorgan vazifesi yaparak onu sinesinde büyütür. Suda eriyen oksijeni kullanarak gelişimini sürdüren çeltik, daha sonra ilaçlama safhasının ardından yabancı otlardan ayıklanır.

Bütün bunlarla yetinmeyen çeltik bitkisi, ak saçlı, eli nasırlı, ayağı topraktan aşınmış, beli yorgun, sürekli su içinde çalışmaktan romatizma hastalığına yakalanmış çilekeş kadınların elinden tek tek geçerek, yabancı otlardan temizlenip sevgi ile okşandıktan sonra, heyecanla büyümeye başlar. Bir sonraki aşaması toprağın cinsine göre düzenlenen miktar ve oranlarla gübrelenip güçlendirilme işlemidir.

Nazlı bir sevgiliye yada hastaya gösterilen ihtimam gibi, beş ay süren titiz bir emeğin ardından başak haline gelip, olgunlaşmış bir insan edası ile kendisine verilen emeği inkar etmeyerek, tevazu kanatlarını yere serercesine boynunu büküp, nazını çeken çiftçisine biçilmeye hazır bir şekilde teslim olur.

 Harman ve patozlanma işleminin ardından fabrikalara gönderilmekteydi. Şimdi ise, her sahada hayatımıza hakim olan teknolojinin getirdiği kolaylıklardan biri olan biçer - döverlerin bıçaklarından geçerek, taneleri saplarından ayrılan ve harman yerlerinde kurutulduktan sonra fabrikalara gönderilen çeltik, özel bir gayret ile kabuklarından ve kepeklerinden ayrılarak pirinç haline getirilmektedir.

Çeltiğin pirince dönüşümünde fabrika verimi % 60 olursa, çitçi randımanı verimli, dönümüne bire 20-30 arası karşılık gelen toprak veriminde ise mahsulünü verimli olarak değerlendirir. Çeltik kabuğundan ayrıldıktan sonra; pirinç, kırık, ufak ve kepek gibi yan ürünler ortaya çıkmakta ve her birisi de ayrı ayrı değerlendirilmektedir.

Uzun süre su içinde kalan, çamur toprağın nazlı bitkisi çeltiğin dilinden, Boyabat'ın çeltik yetiştiricileri çok iyi anlamaktadır. İleri düzey teknik, ilaç, gübre araç ve gereç donanımlarını etkin bir biçimde kullanarak topraklarını mahir bir şekilde işleyen çiftçilerimiz, arazi alanı dar olmasına rağmen yeterli düzeyde ve verimli ürün elde edebilmektedirler.

Dünya da, Ülkemiz den başka Çin, Japonya, Amerika, Vietnam ve Tayland gibi ülkelerde çeltik yetiştirmektedirler. Dünya genelinde her yıl 500 milyon ton pirinç üretilmekte olup, bunun 165 milyon tonunu Türkiye üretmektedir. Ülkemizde; Marmara, Karadeniz ve Ege bölgesinde yetiştirilen pirincin il bazındaki dağılımı; başta  Kastamonu Ve Sinop olmak üzere, Edirne, Samsun, Çorum, Manisa, İzmir, Balıkesir'dir

Türkiye topraklarının 53 bin hektarında pirinç yetiştirilmektedir. Bölgemizde yetiştirilen çeltikten üretilen pirinç, ülke içindeki Önemli Bir Yere sahiptir.

Ülkemizde pirinç üretimi, iç tüketimin yarısı kadar olmasına rağmen, pazar bulunamadığından üreticisinin elinde kalmaktadır. Et ve diğer tahıl ürünlerinde olduğu gibi, yanlış bir şekilde yürütülen tarım ve ithalat politikaları sebebi ile pirinççilik üretim açısından tükenmek üzeredir.

Boyabat,daki ekim alanlarında hali hazırda  Sarı Kılçık, Ak Çeltik, Baldo  Osmancık-97 gibi pirinç türleri yaygın bir şekilde yetiştirilmektedir.

Boyabat pirinci yetiştiği coğrafya avantajlarını da arkasına alarak, özellik, kalite ve lezzet açısından kendine has ve marka olma imkanını elde etmiştir. Çünkü Boyabat'ın kendi yöreleri arasında bile bölgesel üretim farklılıkları bulunmaktadır. Boğazda yetişen pirinç ile ovanın serpilerek sıcakla buluştuğu alanlardaki pirinç arasında bile kalite farklılıkları ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, adına Boyabat pirinci denilerek çeşitli yerlerde satışa sunulan türlere aldanmamak gerekir. Boyabat insanı pirinç pilavına aş demekte olup, pirinç üretimini aş adı altında, ekmek kapısı olarak nitelendirmektedir. Sofrasında da pirinci ana yemek yada kombine olarak sürekli bulundurmaktadır.

Bu açılardan bakıldığında pirinç sadece insanımız için bir yiyecek değil, aynı zamanda; pirinç yetiştiricisinin geçim kaynağı ve bölgesel kültüründe diğer adıdır.

Sadece Boyabat da değil, pirinç dünyanın en önemli ana yiyeceklerinden biri olma özelliğini hala korumaktadır. Türk mutfağının da en leziz yiyeceklerinden olan pirinç başlı başına bir yemek çeşidi olduğu kadar yer yer kombine olarak ta sofralarımızı süslemektedir. Boyabatımızın ev ve lokantalarında yapılan yemeklerde sayı ve çeşit olarak pirinç zenginliği net bir biçimde göze çarpar. Düğünlerimizin vazgeçilmez yemeği olan pirinç, dev kazanlarda kendine özgü yöntemlerle pişirilmektedir. Suda haşlanan pirinç, suyunu çekince üzerine dökülen kızdırılmış yağ ile cilalanır ve yapışkanlığı bu şekilde önlenerek tane tane ve ışıl ışıl bir biçimde davetlilere sunulur. Bundan başka, pirinçle yapılan daha bir çok yemek çeşidi de bulunmaktadır.

Dünyanın çeşitli ülkelerindeki hiper ve süper marketlerde ambalajlar içinde Boyabat Pirinci markası ile halka sunulan pirinçlerin, maalesef Boyabat pirinci olmadığı müşahede edilmektedir. Bu nedenle, markalaşmış üretimimiz maalesef yok olmaya yüz tutmuş ve marka olan pirinç ırklarımız kaybolmuştur.

Ne yazık ki, artık dışarıdan ithal edilen pirinçler nedeniyle, üretici pirincini satacak pazar bulamamaktadır. Yol kenarlarındaki büfelere mahkum ve Ankara-İstanbul gibi metropollerde yaşayan memurların, memleketlerine gelerek iş ve ikamet çevresindeki halka satmak üzere alıp götürdükleri, 3-5 tonluk satışlarla oluşturulan iç piyasa, Boyabat pirincinin hak ettiği hazin son olmamalıdır !

Yerel anlamda ise, Boyabatlı esnaf ve yatırımcının bir araya gelerek kurabilecekleri bir çeltik fabrikası desteğinden yoksun kalan çitçi Köylü milletin efendisidir tanımlamasının dışına çıkalı çok zaman olmuştur. Halbuki, İlçemizde el birliği ile kurulacak donanımlı, kurutma, ayıklama, cilalama ve paketleme işlemi yapabilen böyle bir fabrikanın kurulması demek, esnafın, ilçe halkının ve yöneticilerin işini kolaylaştıracağı gibi, köylü üreticinin de yüzünü güldüreceği muhakkaktır. Kaliteli bir üretimin, pirincimizin ithal edilmesi noktasında 
Sinop ve Boyabat adının büyütülmesinde önemli katkılar sağlayacağında hiçbir kuşku bulunmamaktadır.

Toprak İsteği

Çeşit Seçimi

Tohumluk olarak ekilecek çeşitlerin mutlaka sertifika belgesi bulunmalıdır. Osmancık 97, Ribe, Rocca, Sürek 95, Kıral ve Baldo çeşitleri bölgemiz için tavsiye edilebilir